دستهبندی : قطعات گیربکس کامیونت الوند
دنده 3 زیر کامیونت الوند
تعریف و کاربرد دنده ۳ زیر
-
«دنده ۳ زیر» به چرخ‌دنده‌ای گفته می‌شود که در شفت پایین‌تر (شفت خروجی یا شفت مقابل شفت “رو”) قرار گرفته و وقتی راننده دنده سوم را انتخاب می‌کند، دنده ۳ رو و دنده ۳ زیر باید با هم درگیر شوند تا نسبت تبدیل سوم ایجاد شود و توان موتور به چرخ‌ها منتقل گردد.
-
در ضمن، در بعضی منابع قطعه “دنده برنجی ۳” معرفی شده که نقش کمک به سینکرونایزر و همگام‌سازی سرعت برای ورود راحت‌تر دنده سوم را دارد. مثلاً وبسایت زدتراک قطعه‌ای به نام «دنده برنجی 3 گیربکس ZF الوند 6/5 تن – 8/5 تن» ارائه می‌دهد که شماره فنی آن 1380.304.012 است. Ztruck
-
این قطعه برنجی (“meshing gear ring”) غالباً برای تسهیل درگیر شدن روان دنده سوم و محافظت از بخش‌های دیگر در هنگام جابجایی دنده به کار می‌رود. Ztruck
ویژگی‌ها و الزامات فنی
برای اینکه دنده ۳ زیر به درستی کار کند، باید چند ویژگی کلیدی در آن رعایت شود:
-
جنس: معمولاً باید از فولاد آلیاژی یا در مواردی قطعه برنجی با خاصیت ضدسایش ساخته شود (بخصوص برای قطعات کمک‌کننده).
-
دقت ابعادی و تلرانس‌ها: فاصله بین دنده ۳ رو و دنده ۳ زیر و زاویه دندانه‌ها باید دقیق باشد تا تماس ناصاف، ضربه یا سایش زیاد ایجاد نشود.
-
هماهنگی با سینکرونایزر: دنده ۳ زیر باید با سیستم سینکرونایزر گیربکس هماهنگ باشد تا هنگام تعویض دنده از دنده ۲ یا ۴ به دنده ۳، انتقال سرعت بین شفت‌ها به آرامی انجام گیرد.
-
تحمل نیروها: در هنگام بارگذاری (بار سنگین، سربالایی، شتاب‌گیری) روی دنده سوم، فشار زیادی به این قطعه وارد می‌شود؛ بنابراین باید مقاومت مناسبی در برابر تنش‌های پیچشی، خستگی و سایش داشته باشد.
-
روانکاری مناسب: روغن گیربکس باید به سطح تماس دنده‌ها برسد و پوشش کافی ایجاد کند تا از سائیدگی زودرس جلوگیری کند.
عملکرد دنده ۳ زیر در گیربکس الوند
زمانی که راننده دسته دنده را به حالت سوم می‌برد:
-
مکانیزم دسته دنده و سینکرونایزر فعال می‌شوند و دنده ۳ رو را در موقعیت مناسب قرار می‌دهند.
-
دنده ۳ زیر، که بر روی شفت پایین است، با دنده ۳ رو درگیر می‌شود.
-
این درگیری باعث انتقال گشتاور از شفت بالایی به شفت پایین با ضرب در نسبت تبدیل دنده سوم می‌شود.
-
به این ترتیب چرخ خروجی (که به گاردان، دیفرانسیل و چرخ‌ها وصل است) قدرت لازم را دریافت می‌کند با سرعتی مطابق با نسبت سوم.
دنده سوم معمولاً در شرایطی کاربرد دارد که سرعت متوسط لازم است؛ نه خیلی پایین (برای دنده دوم یا اول) و نه خیلی بالا (برای دنده‌های چهارم یا بالاتر). بنابراین دنده ۳ زیر نقش مهمی دارد در تنظیم کشش موتور و حفظ عملکرد مناسب در این بازه سرعتی.
علائم خرابی دنده ۳ زیر یا مشکلات احتمالی
اگر دنده ۳ زیر آسیب دیده باشد یا عملکرد آن دچار اختلال باشد، ممکن است یکی یا بیشتر از علائم زیر مشاهده شود:
-
صدای زوزه، تقه یا صدای فلز به فلز هنگام تلاش برای ورود به دنده سوم
-
سختی یا گیر بودن تغییر دنده به حالت سوم
-
دنده سوم به‌درستی درگیر نشود یا به‌صورت ناگهانی خارج شود
-
کاهش قدرت یا کشش خودرو در سرعتی که معمولاً دنده سوم کاربرد دارد
-
لرزش یا ناهمواری هنگام شتاب‌گیری یا در هنگام استفاده از دنده سوم
-
افزایش دمای گیربکس به دلیل تماس نامناسب بین دنده‌ها