
دنده 4 رو کامیونت الوند
تعریف و نقش کلی
-
دنده ۴ رو به قطعهای گفته میشود که بر روی شفت رو (شفت بالا یا شفت اولیه داخل گیربکس) قرار میگیرد و وقتی راننده دنده چهارم را انتخاب میکند، این قطعه با دنده ۴ زیر (روی شفت مقابل) درگیر میشود تا انتقال گشتاور مناسب بین شفت ورودی و شفت خروجی برقرار شود.
-
در گیربکس چند دنده مثل ZF که در الوند به کار رفته، هر نسبت دنده شامل دو چرخدنده است: یکی بر روی شفت «رو» و دیگری بر روی شفت «زیر». دنده رو معمولاً مسئول چرخش شفت ورودی است و دنده زیر نقش شفت خروجی را دارد.
طراحی و الزامات فنی
چند نکته فنی درباره طراحی و الزامات دنده ۴ رو:
-
جنس: باید از فولاد آلیاژی مقاوم ساخته شود تا در برابر بارهای گشتاور بالا، تنش برشی، خستگی فلز و سایش مقاومت کند.
-
دقت ابعادی: تلرانسها بسیار دقیق هستند تا دنده رو و دنده زیر به خوبی درگیر شوند بدون بازی زیاد یا تماس ناصاف.
-
طراحی زاویهای (Coniskoid): برای کاهش صدای تماس دندهها و روانتر شدن درگیری، سطح دندانهها ممکن است با منحنی مخروطی طراحی شوند.
-
هماهنگی با سینکرونایزر: دنده ۴ رو باید با سیستمی که دور دندهها را برای همسانسازی سرعت آماده میکند (سینکرونایزر) سازگار باشد تا تعویض به دنده ۴ نرم انجام شود.
-
مقاومت در شرایط عملیاتی: حین رانندگی با بار بالا یا در شیبها، دنده ۴ رو باید توان تحمل نیروهای ناگهانی و تغییر بار را داشته باشد.
عملکرد در گیربکس و کاربرد
-
وقتی راننده دنده چهارم را انتخاب میکند، مکانیزم گیربکس (از جمله دسته دنده، سینکرونایزر و ساچمهها) باعث میشود که دنده ۴ رو به موقعیتش منتقل شود و با دنده ۴ زیر درگیر شود. این درگیری است که نسبت انتقال (gear ratio) مربوط به دنده چهارم را برقرار میکند.
-
دنده چهارم معمولاً برای مسیرهای معمولی شهری یا بینشهری با سرعت متوسط استفاده میشود؛ نه خیلی کند (که باید دنده پایینتر بگیری) و نه خیلی سریع (برای آن دندههای بالاتر هستند).
-
در این دنده، دور موتور و سرعت بزرگتر از دنده سوم است، ولی همچنان اجازه میدهد موتور در دور مناسبی کار کند و مصرف سوخت معقولی داشته باشد.
علائم خرابی دنده ۴ رو
اگر دنده ۴ رو دچار آسیب یا غیراستاندارد باشد، ممکن است با یکی یا چند مورد زیر مواجه شوید:
-
صدای غیرطبیعی — هنگام انتخاب دنده چهارم صدای زوزه، تقه یا صدای فلز به فلز شنیده شود.
-
نشدن درگیری کامل — دنده چهارم بهدرستی درگیر نشود یا از آن خارج شود.
-
سختی در تعویض به دنده ۴ — تعویض به این دنده سخت یا دیر انجام شود.
-
افت قدرت در سرعت متوسط — در هنگام حرکت با سرعت متوسط ممکن است احساس شود خودرو قدرت خوبی ندارد (خصوصاً وقتی موتور باید کشش داشته باشد).
-
افزایش دمای گیربکس — تماس نامناسب بین دندهها باعث اصطکاک بیشتر و تولید گرمای اضافی در داخل گیربکس میشود.